W Zagłębiowskiej Mediatece w Sosnowcu otwarta została ekspozycja pt. „Maczki. Dawna Granica”. Otwarciu wystawy towarzyszyła prelekcja i prezentacja multimedialna „Maczki. Opowieść o miejscu i ludziach” Pawła Dudy z Instytutu Historii Wydziału Nauk Społecznych Uniwersytetu Śląskiego, związanego również z Instytutem Zagłębia Dąbrowskiego.

Dzisiejsza dzielnica Sosnowca – Maczki to dawna Granica. Osada leżała bowiem na granicy dwóch rozbiorów. Współczesna nazwa Maczki funkcjonuje dopiero od 1925 r. W latach 1848-59 obszar ten był jedyną stacją nadgraniczną Cesarstwa Rosyjskiego. Istniał tu dworzec zaprojektowany przez Enrico Marconiego, komora celna, domy mieszkalne, restauracje. Maczki nazywane były „uzdrowiskiem” i „zielonymi płucami Sosnowca”. Na wystawie można zobaczyć unikatowe zdjęcia i plany obrazujące lata świetności osady.

Właśnie osada znana była już w XVIII wieku, choć właściwe znaczenie uzyskała dopiero w połowie XIX wieku dzięki wybudowaniu tu stacji kolejowej na trasie Warszawa – Wiedeń oraz komory celnej, a następnie linii kolejowej do Iwangrodu. Przygraniczne położenie i powstałe centrum ruchu granicznego zadecydowały o nazwie osady – Granica. Granica rozwinęła się w duży ośrodek kolejowy. W latach 1848-49 była jedyną stacją nadgraniczną Cesarstwa Rosyjskiego. Krzyżowały się tu drogi Rosji, Prus i Austro-Węgier. Pierwszymi mieszkańcami osady byli kolejarze z rodzinami, funkcjonariusze straży granicznej, urzędnicy obsługujący komorę celną, wojsko rosyjskie i żandarmeria. Powstawały kolejno domy mieszkalne, hotele, poczta, koszary, cerkiew prawosławna – niestety, nie zachowała się do dnia dzisiejszego. W 1893 r. zbudowano neogotycki kościół i z biegiem lat utworzona została samodzielna parafia pw. Świętych Apostołów Piotra i Pawła. Pierwsza szkoła powszechna powstała w Granicy w 1886 r. Podczas powstania styczniowego w okolicy osady doszło do starć oddziałów polskich z wojskiem rosyjskim. Przejściowo udało się powstańcom opanować stację. Znaczenie osady jako ważnego węzła komunikacyjnego osłabło po odzyskaniu niepodległości w 1918 r. po zlikwidowaniu granicy z Austrią. Wtedy także aktualność straciła nazwa miejscowości. Zmieniono ją na Uroczysko, a w 1925 r. nadano jej obecną nazwę – Maczki. W okresie międzywojennym następował dalszy rozwój osady. Z inicjatywy prezydenta RP Gabriela Narutowicza wybudowano w Maczkach zakłady wodociągowe, które od 1930 r. zaopatrywały Sosnowiec w wodę. W budynku dawnej komory celnej utworzono w 1926 r. Szkołę Rzemieślniczo-Przemysłową. Pierwotnie Maczki były gminą, w 1958 r. stały się osiedlem w powiecie będzińskim, w 1973 r. weszły w skład Kazimierza Górniczego, a w 1975 r. zostały włączone w obręb administracyjny Sosnowca. O tych i wielu innych ciekawostkach dowiemy się, odwiedzając wystawę. Polecamy.